Fact Check: Het lichaam van een hardloper is eerder versleten

In samenwerking met Zilveren Kruis
Mirjam Steunebrink
Mirjam Steunebrink Maandag, 29 maart 2021
Fact Check: Het lichaam van een hardloper is eerder versleten
© Duy vu Dinh

Hardlopen is een belastende sport voor het lichaam. Het gehele lichaam moet gedragen worden en tegelijkertijd is er sprake van een herhalende eenzijdige belasting. Doorgaans is de gangbare mening dat hardlopen de kans op het krijgen van slijtage vergroot. Maar is dat ook echt zo?

Belasting is essentieel

Om kraakbeen gezond te houden is belasting essentieel. Regelmatige belasting zorgt namelijk voor de uitwisseling van voedingsstoffen en afbraakproducten tussen kraakbeen en gewrichtsvloeistof. Vocht en afvalstoffen worden uit het kraakbeen geperst tijdens de belaste fase, waarna in de onbelaste fase vocht en nieuwe voedingsstoffen het gewricht binnenstromen.

Hardlopen is een forse belasting voor de gewrichten, met name voor heupen, knieën en enkels. Toch toont de wetenschappelijke literatuur aan dat hardlopen tot ca 50 km /week in een gezond gewricht (bij gezonde mensen zonder overgewicht) geen nadelige gevolgen heeft voor de kwaliteit van het kraakbeen en ook niet zorgt voor versnelde slijtage.

Na het hardlopen blijkt dat het kraakbeenvolume tijdelijk wat dunner is. Maar binnen enkele uren is dit weer hersteld.

Mirjam Steunebrink

Wanneer komt kraakbeenslijtage voor?

Wanneer het gewricht echter beschadigd is, bijvoorbeeld door een eerder meniscusletsel, is de kans op vroegtijdige ontwikkeling van slijtage wèl vergroot. Maar dat dit verergert door hardlopen is niet overtuigd bewezen.

Kraakbeenslijtage, of te wel artrose, komt vooral voor op oudere leeftijd. Kenmerken zijn met name pijn en stijfheid van het gewricht en soms zwelling, met name na belasting, doordat de productie van gewrichtsvloeistof toeneemt. Naast kraakbeenschade kan ook het onderliggende bot zijn aangetast. Oorzaak kan leeftijd of genetische aanleg zijn, maar ook een gewrichtsbeschadiging. Diagnostiek vindt plaats met een röntgenfoto.

Wanneer de diagnose van ‘beginnende slijtage’ gesteld is, is het verstandig om enige pas op de plaats te nemen wat hardlopen betreft. Het, in ieder geval tijdelijk, staken van het hardlopen en starten met ‘gesloten keten’ oefeningen is doorgaans onderdeel van de behandeling. Hierbij wordt schokbelasting op het gewricht, zoals dat bij hardlopen gebeurt, vermeden. Fietsen is dan een uitstekend alternatief. Daarbij wordt het gewrichtskraakbeen gelijkelijk belast, terwijl de beenspieren goed worden getraind.

Goed getrainde beenspieren zijn erg belangrijk bij het opvangen van piekbelasting, zoals het neerkomen bij hardlopen. Daarbij is een combinatie van kracht- en coördinatietraining vaak zeer zinvol. De sportfysiotherapeut kan hierin goed begeleiden.

Is eenmaal het spierkorset rondom het gewricht goed getraind en is het gewricht weer tot rust gekomen, dan kan geleidelijk aan, op geleide van klachten, geprobeerd worden het hardlopen weer op te bouwen. Goed dempend schoeisel en een niet al te hard wegdek (denk bv aan bospaden in plaats van asfalt) is daarbij belangrijk. Mochten wederom klachten ontstaan, dan is een bezoek aan de sportarts geïndiceerd.

Mirjam Steunebrink
Vraag de expert

Mirjam Steunebrink

Sportarts

Mirjam Steunebrink is Sportarts bij het Martini Sportmedisch Centrum in Groningen. Daarnaast is zij als Topsportarts betrokken bij de begeleiding van Internationale Atletiektoernooien en is zij Bondsarts van het Lange Baanschaatsen (KNSB). Zelf is zij ervaren duursporter, waarbij ze aan diverse marathons, (ultra)berglopen en triatlons heeft deelgenomen. Als hardlopen.nl expert beantwoordt zij jouw specifieke vragen.

Logo Zilveren Kruis
In samenwerking met

Zilveren Kruis

Zilveren Kruis helpt hardlopers met een uitgebreide collectieve zorgverzekering. Zo is je zorg goed geregeld. En profiteer je van extra’s die je helpen je gezond te voelen en lekker te sporten.

Mogen we even je aandacht?

Wij laten je graag een website zien afgestemd op jouw voorkeuren. Deze website maakt gebruik van cookies voor analyse, gebruikerservaring en opbouw van klantprofielen voor het tonen van relevante advertenties op de website, externe websites en via sociale media. Meer informatie over het cookiegebruik op onze website vind je in ons cookiestatement. Afhankelijk van je voorkeuren kun je het gewenste machtigingsniveau selecteren bij ‘beheer cookies’.

Cookie instellingen

Wij laten je graag een goede website zien, afgestemd op jouw voorkeuren. Wil je dit ook? Zet dan de onderstaande onderdelen op 'Aan'. Hiermee geef je ons toestemming om je door middel van het gebruik van cookies en andere technieken een persoonlijke ervaring te bieden.

Analytische cookies

Deze cookies gebruiken we om onze website te verbeteren. We kunnen hiermee zien hoe je onze website gebruikt en waar we deze kunnen verbeteren. Deze data wordt anoniem opgeslagen en is niet te herleiden naar jou als persoon.

Relevantie

Wanneer je deze cookies "Aan" zet, kunnen we je een gepersonaliseerde ervaring bieden op de website en eventueel in onze nieuwsbrieven.

Social Media en externe embeds

Deze cookies gebruiken we om social media of andere embeds uit externe bronnen in te laden. De social media embeds kunnen hierdoor mogelijk zien dat jij onze website bezoekt en dit gebruiken voor het opbouwen van je profiel. In ruil daarvoor krijg je embeds te zien van onze eigen social media uitingen of interessante gerelateerde berichten van andere social media accounts.

Trackingpixels

Met deze permissie kunnen we trackingpixels plaatsen. Deze pixels gebruiken we om je gedrag op onze website te volgen en hiermee onze website en advertenties te optimaliseren.

Je hebt nog niet op alle vragen antwoord gegeven. Geef hierboven jouw voorkeur aan.