Moe: gewoon gáán of rusten?

In samenwerking met VeiligheidNL
Esther Vliege
Esther Vliege Dinsdag, 2 januari 2024
Moe: gewoon gáán of rusten?

Je komt thuis van een drukke dag of wordt ’s morgens niet uitgerust wakker. Het plan is om te gaan hardlopen. Maar je voelt je zó moe dus, je bedenkt al gauw: het is vast beter om deze training over te slaan. Heel menselijk. Wanneer je moe bent, kan hardlopen als een onmogelijke taak voelen. Dus het is de kunst om te bepalen wat voor soort vermoeidheid het is.

De keuze en prestatie

Ken jij de oorzaak van jouw vermoeidheid dan kun jij de juiste beslissing nemen: gaan of rusten. Maar er is nog een reden om vermoeidheid serieus te nemen. Vermoeidheid kan een negatief effect hebben op je sportprestaties (bron 1 en 2). Onderzoek heeft uitgewezen dat wanneer je te veel stress hebt of te weinig herstelt, dit een negatief effect heeft op je sportprestaties. Goed luisteren naar je lichaam dus. Tot slot: lichamelijke en langdurige mentale vermoeidheid beïnvloeden je belastbaarheid en vergroten de kans op blessures. Terwijl in het geval van kortdurende mentale vermoeidheid meestal wel een goed idee is om te gaan hardlopen.

Verwar mentale vermoeidheid niet met lichamelijke vermoeidheid

Fysiek of mentaal?

Vermoeidheid kun je onderscheiden in fysieke en mentale vermoeidheid. Wanneer je moe bent, is het soms lastig het onderscheid te maken. Mentale vermoeidheid kan namelijk heel fysiek voelen, je bent dan echt doodop. En dat is ook verklaarbaar, hierover later meer. Dus wil je gaan hardlopen (of juist niet) en ben je moe? Neem dan op dat moment even een rustmoment om te checken hoe je spieren aanvoelen. Ook je rusthartslag, het liefst van die ochtend, kan helpen bij het bepalen of je daadwerkelijk te vermoeid bent om te gaan hardlopen.

Fysiek moe

Stel jezelf eerst de vraag: hoe voelen mijn spieren? Zijn deze moe of stijf van de vorige training dan weet je genoeg. Hardlopen is een pittige lichamelijke belasting waardoor er kleine beschadigingen in je spieren ontstaan. Dit ervaar jij als lichamelijke vermoeidheid. Voelt je lijf ok en heb je dapper besloten te gaan maar voelt het eenmaal onderweg toch niet lekker? Dan is de kans groot dat je toch lichamelijk vermoeid bent. Je kunt ook je rusthartslag als graadmeter gebruiken. Dit vraagt wel wat tijd en oefening. In het kort: is je ochtendrusthartslag verhoogd dan is het meestal verstandig om je training over te slaan of aan te passen. Overigens kan ook bij langdurige mentale vermoeidheid je hartslag verhoogd zijn. Volgende week lees je hier precies hoe je jouw rusthartslag meet en leest.

Je spieren en hersenen gebruiken dezelfde brandstof

Mentaal moe

Mentale vermoeidheid voelt en bestaat echt. Je bent moe in je hoofd door bijvoorbeeld een dag harde hersenarbeid. Hoe komt dat dan? Glycogeen is de brandstof voor zowel je spieren als voor je hersenen. Bij mentale inspanning zoals vergaderen, mailen en schrijven spreek je de glycogeenvoorraad in je hersenen aan. Bij dit proces komt er adenosine vrij die je slaperig maakt. Dit veroorzaakt dus kortdurende mentale moeheid. In het schema hieronder zie je dat er wel een verschil is tussen korte en langdurige mentale vermoeidheid. In het laatste geval geldt een ander advies: rust of aangepast trainen.

Slapen

Het is vast geen nieuws voor je dat slaap belangrijk is voor sporters. Vele studies wijzen uit dat een slaap van minimaal 8 uur belangrijk is om goed te herstellen bij regelmatig sporten en dus ook bij hardlopen (bron 3 en 4). Een reden is dat je tijdens de eerste uren diepe slaap groeihormoon aanmaakt dat je spierherstel stimuleert.

  1. Van der Does et al, 2015 IJSM. The effect of stress and recovery on field-test performance in Floorball.
  2. Otter et al 2016. IJSM. A negative life event impairs psychosocial stress, recovery and running economy of runners.
  3. Pageaux et al, 2019. Progressive Brain Research. The effects of mental fatigue on sport related performance.
  4. Ongoing Study Continues to Show that Extra Sleep Improves Athletic Performance
Logo VeiligheidNL
In samenwerking met

VeiligheidNL

VeiligheidNL is hét kenniscentrum voor letselpreventie. Zij zetten zich o.a. in om blessures te voorkomen door verantwoord sporten te stimuleren. Zij doen onderzoek naar het ontstaan van blessures en vertalen dit naar praktische adviezen en tools, zoals de Runfitcheck en het Versterk je enkel oefenprogramma.

Mogen we even je aandacht?

Wij laten je graag een website zien afgestemd op jouw voorkeuren. Deze website maakt gebruik van cookies voor analyse, gebruikerservaring en opbouw van klantprofielen voor het tonen van relevante advertenties op de website, externe websites en via sociale media. Meer informatie over het cookiegebruik op onze website vind je in ons cookiestatement. Afhankelijk van je voorkeuren kun je het gewenste machtigingsniveau selecteren bij ‘beheer cookies’.

Cookie instellingen

Wij laten je graag een goede website zien, afgestemd op jouw voorkeuren. Wil je dit ook? Zet dan de onderstaande onderdelen op 'Aan'. Hiermee geef je ons toestemming om je door middel van het gebruik van cookies en andere technieken een persoonlijke ervaring te bieden.

Analytische cookies

Deze cookies gebruiken we om onze website te verbeteren. We kunnen hiermee zien hoe je onze website gebruikt en waar we deze kunnen verbeteren. Deze data wordt anoniem opgeslagen en is niet te herleiden naar jou als persoon.

Relevantie

Wanneer je deze cookies "Aan" zet, kunnen we je een gepersonaliseerde ervaring bieden op de website en eventueel in onze nieuwsbrieven.

Social Media en externe embeds

Deze cookies gebruiken we om social media of andere embeds uit externe bronnen in te laden. De social media embeds kunnen hierdoor mogelijk zien dat jij onze website bezoekt en dit gebruiken voor het opbouwen van je profiel. In ruil daarvoor krijg je embeds te zien van onze eigen social media uitingen of interessante gerelateerde berichten van andere social media accounts.

Trackingpixels

Met deze permissie kunnen we trackingpixels plaatsen. Deze pixels gebruiken we om je gedrag op onze website te volgen en hiermee onze website en advertenties te optimaliseren.

Je hebt nog niet op alle vragen antwoord gegeven. Geef hierboven jouw voorkeur aan.