Gezondheid

Hardlopen als ‘medicijn’ voor je hoofd

Rianne Hulshof Maandag, 27 januari 2025

Er is weinig lekkerder dan je hoofd leeglopen na een stressvolle studie- of werkdag. Na zo’n loopje voel je je meestal een stuk beter, zonder dat je daar echt een verklaring voor hebt. Maar wist je dat hardlopen ook daadwerkelijk goed is voor je mentale gezondheid?

Hardlopen is gezond. Dat is vast geen nieuws meer. Maar veelal wordt bij de gezondheidsvoordelen van onze sport gedacht aan het lichamelijke aspect. Je wordt fitter, je bloedcirculatie neemt toe, het microbioom van je darmen verbetert en je botten worden sterker. Wat echter minstens net zo belangrijk is, zijn de verschillende positieve effecten die hardlopen heeft op ons brein. Die zijn namelijk dusdanig dat hardlopen zelfs wordt ingezet als behandeling van psychische klachten.

Uit de piekermodus

Je hebt het vast wel eens gemerkt: na een stressvolle dag kon je moe en misschien een beetje neerslachtig thuis, en hoewel je totaal geen zin in een training hebt, trek je toch je hardloopschoenen aan voor een loopje. Die eerste passen voelen misschien nog een beetje moeizaam, maar al na een kilometer lijkt je hoofd een stuk lichter en als je terug bent, voel je je een stuk minder gestrest.

Niet zo gek, want hardlopen werkt oprecht stress-verlagend. Dat klinkt misschien een beetje tegenstrijdig, omdat je een lichamelijke inspanning levert maar vrijwel elke hardloper heeft het bewijs van deze stelling zelf wel eens gemerkt. Tijdens je hardlooptraining maken je hersenen namelijk endorfine aan. Dit zogenaamde gelukshormoon werkt pijn onderdrukkend en zorgt voor gevoelens van geluk en euforie.

Tegelijkertijd kunnen je hersenen tijdens een duurinspanning geen cortisol, het stresshormoon, aanmaken. De afname van cortisol en de toename van endorfine zorgen er samen voor dat je uit de piekermodus getrokken wordt en met een frisse blik naar de dingen kunt kijken die je zoveel stress gaven. Dat rondje hardlopen kan je zelfs nieuwe inzichten geven, waardoor je ineens veel makkelijker tot de oplossing van een probleem kunt komen.

Een boost voor je zelfvertrouwen

Dat geluksgevoel krijg je niet alleen van de endorfine. Hardlopen gaat, ongeacht je niveau, ook een beetje over het verleggen van je grenzen en het overwinnen van jezelf. Want of je nu begint met lopen en je loopjes van één minuut naar een kwartier non-stop hardlopen uitbouwt, die PR op de vijf kilometer na hard trainen aanscherpt, of voor je eerste (halve) marathon traint, je doet iets dat je daarvoor misschien niet voor mogelijk had gehouden.

Door op die manier je grenzen te verleggen leer je doelen te stellen en daar naartoe te werken, en ontwikkel je meer zelfdiscipline. Daarbij geeft het overwinnen van jezelf je zelfvertrouwen en zelfbeeld een flinke boost, want die winst heb je helemaal zelf geboekt. Wedden dat die mentale stappen vervolgens ook in andere aspecten van je leven doorwerken?

Running therapie: beweging om tot rust te komen

Hardlopen heeft dus een positief effect op je mentale gezondheid. En dat is ook precies de reden dat het in de vorm van Running therapie wordt ingezet voor de behandeling van mentale en psychische klachten. Onder begeleiding van een runningtherapeut verleg je tijdens een heel rustige duurloop de focus van je hoofd naar je lichaam. De nadruk ligt daarbij écht op het lopen in een lage versnelling, zelfs praten is ondergeschikt aan de beweging.

Dit lage tempo zorgt er namelijk voor dat je op een gegeven moment meer rust in je hoofd krijgt, waardoor je beter slaapt en dingen van een andere kant leert bekijken. Tijdens het lopen krijg je allerlei tools aangereikt die je in het dagelijks leven toe kunt passen of waar je in bepaalde situaties kracht uit kunt putten. Om die reden wordt Running therapie vaak ingezet als een aanvullende behandelvorm voor angstklachten, depressie, stress, slaapproblemen en een verminderde lichamelijke conditie.

Hoewel de drempel voor Running therapie voor niet-lopers hoog kan lijken, is dat zeker niet het geval. Tijdens het opstellen van het behandelplan wordt namelijk rekening gehouden met je persoonlijke sportverleden en worden de trainingen daarop gebaseerd. Beginnen met Running therapie is voor niet-lopers misschien zelfs wel makkelijker dan voor ervaren hardlopers. Die laatste groep heeft vaak al een bepaalde snelheid die ze tenminste zouden willen lopen, en dat is nou juist niet de bedoeling.

Het mooie aan Running therapie is dat je de resultaten na dit behandeltraject heel goed zelf kunt vasthouden of zelfs uitbouwen. Hoe? Nou, door lekker te blijven lopen natuurlijk!