Waarom je niet altijd je grenzen moet opzoeken

Hardlopers willen sneller lopen. Ze willen langere afstanden af kunnen leggen. Ze willen ervaren dat ze de eigen grenzen kunnen verleggen. Wie een 5 km in 31 minuten kan lopen wil dat een volgende keer sneller doen, liefst onder het halve uur. De finish van een halve marathon is nog niet gepasseerd of er wordt gedroomd van starten in een hele. Het lijkt onvermijdelijk dat je daartoe ook in de training de grenzen opzoekt. Toch werkt dat niet zo.

Welke grenzen?

Hardlopers hebben te maken met snelheidsgrenzen en afstandsgrenzen. Beide worden grotendeels bepaald door de individuele fysieke mogelijkheden en beperkingen, in dit geval van het uithoudingsvermogen en, in minder mate, de spierkracht. Gelukkig zijn beide goed trainbaar.

Om je conditie te verbeteren is het niet slim om in de training alsmaar tot het gaatje te gaan. Je hebt immers te maken met de grenzen van je belastbaarheid. Hoe blessuregevoelig ben je? Daar komt bij dat de trainbaarheid ook grenzen kent. Als een training te licht is, dan word je van die training niet beter. Datzelfde geldt als die prikkel te zwaar is.

Fysieke grenzen

Elke hardloopclub telt wel een paar ‘trainingsbeesten’, fanatiekelingen die in de training altijd tot het gaatje gaan, maar in een hardloopwedstrijd totaal niet uit de verf komen. De aanpak van een trainingsbeest resulteert meestal niet in goede prestaties. Het bezorgt ze een verminderd trainingsrendement, blessures en oververmoeidheid. Een betere strategie om je prestaties te verbeteren is om rustig en consistent te trainen en daarbij de meeste trainingstijd binnen de grenzen van je comfortzone te blijven.

Mentale grenzen

Naast de genoemde fysieke beperkingen hebben hardlopers ook te maken met mentale grenzen. Hoe diep kun en wil je gaan om een prestatie neer te zetten? Neem je al gas terug op het moment dat je begint te zweten, of ga je door tot je – bij wijze van spreken – bloed proeft? Lang niet iedereen vindt het nodig om de eigen mentale grenzen te verleggen, een aantal is meer gericht op onbegrensd hardloopplezier. Uiteindelijk bepalen je mentale grenzen hoe dicht je jouw fysieke grenzen kunt naderen.

Grenzen aan groei

Als je een aantal jaren drie keer in de week hardloopt, dan heb je op een gegeven moment een prestatieplafond bereikt. Je functioneert wel op een hoger niveau dan iemand die minder traint, maar je lichaam is inmiddels gewend aan de inspanningen. Je zult niet verder verbeteren. Ben je jonger dan 25-30 jaar, dan verbeter je misschien nog wat omdat je lichaam sowieso wat sterker wordt. Vanaf die leeftijd begint de tand des tijds aan je grenzen te knagen en zal je prestatieniveau bij gelijkblijvende trainingsarbeid afnemen. Ook dan worden grenzen verlegd, echter niet in de richting die je graag zou willen. Om beter te worden moet je meer, en niet zozeer sneller, trainen.

Je denkt misschien dat alleen de fanatiekelingen onder de hardlopers bezig zijn met het verleggen van hun grenzen. Ik weet dat ook veel recreatief ingestelde sporters bezig zijn met hun grenzen. Soms als een voorzichtig doel: ‘het zou toch fijn zijn als mijn snelheid wat omhoog zou gaan’. Soms omdat ze er min of meer onbewust aangenaam mee geconfronteerd worden: ‘Hey, drie maanden geleden kon ik met grote moeite 10 minuten dribbelen. En nu loop ik met gemak een half uur hard!'